Το επεισόδιο "Πατσίφικο"

Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως της μέρες δεν είναι λίγες οι φορές όπου "μεγάλες" δυνάμεις επεμβαίνουν είτε για κάποια εσωτερική ή εξωτερικη υπόθεση της χώρας.
Κατά τον 19ο άι. ειδικα που το ελληνικό κράτος ήταν ακόμα "νεαρό" η επεμβάσεις γίνονταν ωμά χωρίς δισταγμούς, δίνοντας ονομασία στην περίοδο της διπλωματίας της εποχής ως η "διπλωματία των κανονιοφορων" .
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του είδους διπλωματίας είναι το επεισόδιο "Πατσίφικο" .

Ο Δον Πατσίφικο.

Ο Πατσίφικο ήταν ένας Πορτογάλος εβραϊκής καταγωγής ο οποίος είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα ως πρόξενος της Πορτογαλίας το 1836 .Το 1842 παύθηκε από τα καθήκοντά του με την κατηγορία της καταχρήσης, παραμένοντας όμως στην Αθήνα εισχωρώντας στους αριστοκρατικούς κύκλους της εποχής κάνοντας τον τοκογλύφο.
Το πασχα 1847 απαγορεύεται στην Αθήνα η καύση του "Ιούδα" μετα την περιφορά του Επιταφίου λόγο της επίσκεψης στην Αθήνα εκείνη την εποχή του γαλλοεβραίου τραπεζίτη Ρότσιλντ,γεγονός σημαντικό για την κυβέρνηση στο πλαίσιο οικονομικών συμφωνιών.
Οι πιστοί θα μεταθέσουν την εκτέλεση του εθίμου την δευτέρα του Πάσχα,όμως μετά την επέμβαση της αστυνομίας ο όχλος θα κατευθυνθεί στο σπίτι του Πατσίφικο θεωρούντας τον υπεύθυνο για την απαγόρευση του εθίμου.Ο ίδιος μετά βίας θα αναζητήσει άσυλο στην βρετανική πρεσβεία,καθώς λίγο καιρό πιο πριν είχε αποκτήσει και την βρετανική υπηκοότητα.
Την επόμενη μέρα ο Άγγλος πρέσβεις θα προβεί σε διάβημα στην ελληνική κυβέρνηση ζητώντας υπέρογκη αποζημίωση της περιουσίας του Πατσίφικο,η ελληνική κυβέρνηση θα αρνηθεί.

Αυτή η απόφαση θα δώσει την αφορμή στην βρετανική κυβέρνηση επίσημα μέσω του υπουργού εξωτερικών της υποκόμη Πάλμερστον να απαιτήσει την αποζημίωση.Οταν η ελληνική κυβέρνηση θα αρνηθεί ο Πάλμερστον θα διατάξει τον ναυτικό αποκλεισμό της Ελλάδας φέρνοντας της κανονιοφόρους της Βρετανίας απέναντι από τον Πειραιά. Βέβαια η απαίτηση δεν ήταν μόνο η αποζημίωση του Πατσίφικο αλλά και άλλες βρετανικές διεκδικήσεις κύριος στα Ιόνια νησιά.
Το επεισόδιο θα λήξει με την αντίδραση της Γαλλίας και της Ρωσίας,αλλά και της αντίδραση που έφερε αυτή η πράξη στην βουλή των κοινοτήτων στην Βρετανία.Μετα από αυτό και ο ίδιος ο Νταβίντ Πατσίφικο θα αποχωρήσει από την Αθήνα και θα εγκατασταθεί στο Λονδίνο.

Καλιγούλας: Ο παρανοίκος αυτοκράτορας.

Στην σύντομη ζωή του(έζησε μόνο 29 χρόνια) ο Καλιγούλας πρόλαβε και βίωσε την τραγωδία του θανάτου της οικογένειας του και την υπέρτατη δύναμη να είσαι αυτοκράτορας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Προτομή του Καλιγούλα.

Ο Καλιγούλας βασίλευσε λίγα χρόνια Παρ όλα αυτά η υστεροφημία του είναι μεγάλη και συνονυμη της παράνοιας και της ακολασίας.
Η θεωριες για το αν ήταν παράφρων, διανοητικά άρρωστος η έπασχε από κάποια νόσο είναι πολλές.

Ο Καλιγούλας ήταν ο τρίτος αυτοκράτορας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Γεννήθηκε στης 31 Αυγούστου του 12 μ.χ στο αντζιο της Ιταλίας,γιος του Γερμανό ,ανηψιου του Τιβέριου ,και της Αγριππίνας της πρεσβυτέρας.
Το πραγματικό όνομα του Καλιγούλας ήταν Γάιος καίσαρ Γερμανικός και το Καλιγούλας αποτελούσε παρατσούκλι που σήμαινε μικρή μπότα λόγω του ότι ακολουθούσε τον πατέρα του στης εκστρατείες.

Ο πατέρας του δολοφονήθηκε με διαταγή του Τιβέριου λόγω πολιτικής αντιπαλότητας που είχαν οι δυο τους, φυλάκισε την μητέρα του που κατηγορούσε τον Τιβέριο για τον θάνατο του άνδρα της και πήρε τον Καλιγούλα υπό την εποπτεία του.

Το 31 μ.χ κλήθηκε στην Νήσο Κάπρι να ζήσει μαζί με τον Τιβέριο και σύντομα με τον εξάδελφο του Γαμελο έγιναν ίσοι κληρονόμοι του θρόνου όταν θα πέθαινε ο Τιβέριος.Το 37 μ.χ μετα τον θάνατο του Τιβέριου και με την υποστηρίξη της συζύγου του Τιβέριου πήρε τον θρόνο βγάζοντας από την μέση τον Γαμελο.

Στα 25 λοιπόν ο Καλιγούλας ανέβηκε στο θρόνο του Ρωμαίου αυτοκράτορα. Αρχικά η βασιλεία του κρίνεται καλή,έδωσε παρωχες στον στρατο, κατήργησε άδικους φόρους και αποφυλάκισε όσους είχαν φυλακιστεί άδικα από το προηγούμενο καθεστώς. Λίγους μήνες μετά ο Καλιγούλας θα αρρωστήσει και οι φήμες θα λένε ότι δηλητηριάστηκε. Μετά από αυτό το γεγονός και αφού είχε ανάρρωση θα ξεκινήσει η παρανοϊκή συμπεριφορά του. Ξεκίνησε να σκοτώνει όσους βρίσκονται κοντά του,ακόμα και μέλη της οικογένειας του.

Δήλωνε ότι είναι επίγειος θεός και διέταξε να φτιάξουν μια γέφυρα που θα ενώνει το παλάτι με τον ναό του Δία ώστε να συναντιέται με τον "πατέρα" του. Στα σχέδια του ήταν να μεταφέρει τον θρόνο στην Αίγυπτο για να λατρεύεται σαν θεός.
Αυτή η παρανοϊκή του συμπεριφορά ώθησε κάποιους από την πραιτοριανη φρουρά να σχεδίαση τον θάνατο του.
Έτσι στης 24 Ιανουαρίου του 41 μ.χ μετά από μια αθλητική εκδήλωση μια ομάδα φρουρών με επικεφαλή τον Κασσιο σκότωσε τον Καλιγούλα,και εν συνεχεία την γυναίκα του και την κόρη του.
Η σύγκλητος προσπάθησε να σβήσει από την ιστορία το όνομα του Καλιγούλα καταστρέφοντας τα αγάλματα του και σβήνοντας το όνομα του από επιγραφές.

Σύγχρονοι ερευνητές πιστεύουν ότι απλά ο Καλιγούλας έπασχε από επιληψία και άλλοι απλά από παράνοια.
Ενώ βασίλευσε τόσο λίγο το όνομα του έμεινε στην ιστορία συνώνυμο της τρελας,της ακολασίας και της παράνοιας.

Πηγές: 1.Barrett, Anthony A. (1989). Caligula: the corruption of power. London: Batsford.

Το συνέδριο του Βερολίνου(1878) και η δημιουργία των βαλκανικών κρατών.

Το συνέδριο του Βερολίνου αποκύημα της συνθήκης του Αγίου Στέφανου,ήρθε να ρύθμιση την δημιουργία των βαλκανικών κρατών και τον εθνικών διεκδικήσεων των βαλκανικών εθνών εντασσόμενο στο κλίμα του ανατολικού ζητήματος που κυριαρχούσε στην διπλωματία και της στρατηγικές επιδιώξεις των μεγάλων δυνάμεων.

Η συνθήκη του Αγίου Στέφανου(3 Μαρτίου 1878)

Ο χάρτης των Βαλκανίων μέτα την Συνθήκη του Αγιου Στεφάνου.

Η συνθήκη που υπογράφτηκε μεταξύ των Ρώσων και τον Οθωμανών στον άγιο Στέφανο ένα προάστιο της Κων/πολης,ήταν αποτέλεσμα της ρωσο-τουρκικής σύρραξης το προηγούμενο έτος που έφερε τον ρωσικό στρατό στης πύλες της κων/πολη.
Προέβλεπε την δημιουργία της ''μεγαλης'' Βουλγαρίας που θα περιελάμβανε τα οροπέδια του βόρειος του Αίμου μέχρι του Δούναβη,την ανατολική Θράκη πλην της Ανδριανουπολης και όλη την Μακεδονία πλην χωρίς την Θεσσαλονίκη και την Χαλκιδική.
Η Σερβία,το Μαυροβούνιο και η Ρουμανία θα ανακηρύσσονταν ανεξάρτητες και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα αποκτούσε αυτοδιοίκηση παρόμοια με αυτήν που εχει παραχωρηθεί στην Κρήτη το 1868.
Η συνθήκη αυτή φυσικά εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Ρωσίας που με την δημιουργία μια μεγάλης εδαφικά Βουλγαρίας η όποια θα ήταν υπό τον άμεσο έλεγχο της θα αποκτούσε την πολυπόθητη έξοδο στην Μεσόγειο θάλασσα.

Η αντίδραση τον μεγάλων δυνάμεων και το συνέδριο του Βερολίνου(13 Ιουλίου 1878)

Η αντίδραση των μεγάλων δυνάμεων στον ευρωπαϊκό χώρο της εποχής ήταν αμεση,κατα που είχε πρόβλεψη και η τσαρική Ρωσία ώστε να υπογράψει ως προκαταρκτική την συνθήκη του Άγιου Στέφανου.

Η βρετανική αυτοκρατορία δεν ήθελε για κανένα λόγο η Ρωσία να έχει έξοδο στην θαλασσα,η αυστρο-ουγγαρια θα θίγονταν τα συμφέροντα της στην Βοσνία και φυσικά η Σερβία πού επί της ουσία ήταν σαν ανεξάρτητο κράτος από το 1830 δεν ήθελε μια ισχυρή Βουλγαρία διπλά της  και η Ελλάδα στα πλαίσια του αλυτρωτισμού την παραχώρηση διεκδικούμενων από αυτήν εδαφών.

Μετά το πρωτόκολλο του Λονδίνου στης 30 Μάιο 1878 οπού η Ρωσία δεχόταν την αναθεώρηση της συνθηκης,και με πρωτοβουλία του καγκελαρίου της γερμανικής αυτοκρατορίας Οττο φον Μπισμαρκ,συγκαλεστικε συνέδριο στο Βερολίνο 6 Ιουνίου του 1878.

Οι διαβουλεύσεις διάρκεσαν έως της 13 Ιουλίου 1878,με την μη συμμέτοχη τον ενδιαφερομένων μερών δηλαδή των βαλκανικών κρατών

Οι αντιπροσωπείες τον βαλκανικών κρατών συνήθως δεν γινόταν δέκτες και όταν καταφέραν κάποιες στιγμές να περάσει κάποιο αίτημα τους στης αίθουσες αυτό δεν ακουγόταν.

Η συνθήκη προέβλεπε την σμίκρυνση της Βουλγαριας,απο βορεια του Αίμου έως τον Δουναβη,να ειναι αυτονομη και υπό την επικυριαρχία του σουλτανου. Ιδρυεται η ανατολική ρωμυλια,ημιαυτονομη με χριστιανό διοικητή τον οποίο θα τον διόριζε ο σουλτάνος και η Μακεδονία θα παρέμενε στην οθωμανική αυτοκρατορία με την υποχρέωση από την Υψηλή πύλη να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.

Τα αποτελέσματα.

Ο χάρτης των Βαλκανίων μετά το συνέδριο του Βερολίνου.

Με την συνθήκη του Άγιου Στέφανου δημιουργείται ο βουλγαρικός αλυτρωτισμος.Μετα την συνθήκη του Βερολίνου θα ξεσπάσει το μακεδόνικο ζητημα.Η αυτονομηση της ανατολικής Ρωμυλίας και το ιδιόρρυθμο για την εποχή του οργανικού νομού που στηριζόταν η διοίκηση της θα επιταχύνει την προσάρτηση της από την Βουλγαρία λίγα χρόνια μετά το 1885.

Η συνθήκη του Βερολίνου έβαλε της βάσεις του έντονου ανταγωνισμού ανάμεσα στους βαλκανικούς λαούς στης επόμενες δεκαετίες αμέσως μετά από αυτήν και μέχρι το τέλος του Α' παγκόσμιου πολέμου οπού θα διαμορφωθεί ο χάρτης τον βαλκανιων.Οι έριδες και η εδαφικές διεκδικήσεις μεταξύ των λαών της χερσονήσου του Αίμου θα συνεχιστούν μέχρι τα τέλη του 20ού αι. και την διαλύση της Γιουγκοσλαβίας και συνεχίζοντα
ακόμα και μέχρι της ήμερες μας.

Πηγές: 1.Gladstone, William Ewart (1916). "The Treaty of Berlin, July 30th, 1878". Gladstone's Speeches, Descriptive Index and Bibliography by Arthur Tilney Bassett with a Preface by Viscount Bryce, O.M. and Introduction to the Selected Speeches by Herbert Paul. London: Methuen & Co. pp. 505–52.

2.ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ (1354-1918)
ΣΦΕΤΑΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ

Ποιοί ειναι η Μαμελούκοι;

Πολλές φορές ακούμε την έκφραση "φέρεται σαν Μαμελούκος", εννοώντας την βάρβαρη συμπεριφορά κάποιου.
Ποιοι ήταν όμως οι Μαμελούκοι;

Οι Μαμελούκοι.
Η ιστορία τους ξεκινάει επί της ουσίας την περίοδο της Αραβικής εξάπλωσις των 7αι. μ.χ.
Πάγια τακτική της κυρίαρχης Αραβικής τάξης στο χαλιφάτο των Αββασιδων ήταν η εισροή νεαρών σκλάβων απο της στέπες της της νότιας Ρωσίας κυρίως τουρκικής καταγωγής,παγανιστες οι οποίοι εφόσον εξισλαμίζονταν εκπαιδεύονταν σε σχολές και αποκτούσαν υψηλή στρατιωτική εκπαίδευση απελευθερώνονταν και υπηρετούσαν ως επίλεκτα τμήματα στην υπηρεσία του εκάστοτε χαλίφη.
Η επιδέξια χρήση του τόξου ως έφιπποι τους έκανε περιζήτητους στον αραβικό κόσμο καθιστώντας τους απαραίτητους σε κάθε ισλαμικό στρατό.

Η άνοδος. 

Χάρτης του κράτους των Μαμελούκων.

Το 1250 εκμεταλλευόμενη το κενό εξουσίας που δημιουργήθηκε στην Αίγυπτο μετά τον θάνατο του τελευταίου αγιουμπιδη Σουλτάνου αλ-σαλιχ αγιουμπ κατέλαβαν την εξουσία στην Αίγυπτο.
Ήδη στα χρόνια της βασιλείας του αλ-αγιουμπ είχαν δημιουργήσει την δική τους κλειστή κάστα και είχαν απόκτησή πολλά ερείσματα στην εξουσία.
Αυτό οφειλόταν κυρίως στην φυλετική ομοιογένεια που απέκτησαν αφού γινόταν κατά την εποχή μεγάλη αγορά σκλάβων από της στέπες της ΝΑ Ουκρανίας και συγκεκριμένα από την τουρκομανικη φυλή των κιπτσακ.
Θα κυβερνήσουν την Αίγυπτο και την Συρία από το 1250 έως το 1517,θα αποκτήσουν τη ηγεμονία στον ισλαμικό κόσμο,θα εκδιώξουν από τα τελευταία προπύργια τους στην μέση ανατολή τους σταυροφόρους και αντιμετωπίσουν επιτυχώς την μογγολική απειλή κατά τον 14ο αι.

Η φυσιογνωμία.
Για να εισέλθει κάποιος στην κάστα τον Μαμελουκων έπρεπε να είναι αποκλειστικά δούλος ο όποιος εξισλαμιστικε,εκπαιδεύτηκε στης στρατιωτικές σχολές της Αιγύπτου και απελευθερώθηκε.
Αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία μιας κλειστής τάξης,μιας γενιάς καθώς ακόμα και τα τέκνα των Μαμελουκων δεν μπορούσαν να εισέλθουν σε αυτήν την άρχουσα τάξη.
Η κύρια φυλή που επικρατούσε στην τάξη τους ήταν των κιπτσακ μέχρι το 1382 και κατόπιν των Κιρκάσιων μέχρι την πτώση του Κράτους το 1517.
Αυτό βέβαια δεν απέκλειε και αλλης καταγωγης ανθρωπους να απαρτιζουν αυτήν την τάξη οπως ρωμιοι,ρωσοι κ.α.
Επι της ουσια είναι η κυριαρχια πρωην σκλάβων σε ενα κρατος μοναδικη στην παγκοσμια ιστορια.

Η πτώση.
Η πτώση του Κράτους θα έρθει το 1517 ως συνέπεια της αποδυνάμωσης τον δομών που το ανέδειξαν.
Η κυριαρχια τον πορτογαλων στον Ινδικο ωκεανο,εριξε σε ληθαργο το διαμετακομιστικο εμποριο απο το οποιο ειβιωνε οικονομικα το κρατος των Μαμελουκων με αποτελεσμα να αποδυναμοθει.
Ο οθωμανος σουλτανος Σελιμ Α΄ θα εισβαλει στα εδαφη τους το 1516 και θα καταλυση το κρατος των Μαμελουκων θετοντας τελος σε αυτο το παγκοσμιο φαινομενο της κυριαρχιας δουλων σε ενα κρατος.

Πηγές:
1. Ayalon, David (1979). The Mamlūk military society. Variorum Reprints. ISBN 978-0-86078-049-6.
2.Encyclopædia Britannica. Retrieved 2015-11-13.

Η πτώση των Μυκηνών.

Στα τέλη του 19αι. ο Άρθουρ Έβανς έφερε στο φως το μεγάλο ανακτορικό συγκρότημα των Μυκηνών.

Έκτοτε  διάφορες θεωρίες κύριός για την πτώση του πολιτισμού του χαλκού στην Ελλάδα και την έλευση των λεγόμενων ''σκοτεινών αιώνων'' του αρχαίου ελλαδικού χώρου έχουν ειπωθεί. 

Η πρώτη και επικρατούσα θεωρία που αναπτύχθηκε ήταν η θεωρία της ''καθόδου'' των Δωριέων.Οι Δωριείς,ινδοευρωπαϊκό φύλο το όποιο γνώριζε την τέχνη της επεξεργασίας του σιδήρου,μετακινήθηκε προς τα νότια κατά τον 10αι. π.χ κάτι που το έφερε σε επαφή με τον μυκηναϊκό πολιτισμό.Το φιλοπόλεμο της μυκηναϊκής κοινωνίας και τον ανακτόρων καθώς και αναζήτηση ζωτικού χώρου από του Δωριείς δημιούργησε την αντιπαράθεση που έφτασε σε σύγκρουση αναμεταξύ τους,με αποτέλεσμα την επικράτηση των Δωριέων,λόγω της υπεροχής του σιδηρού,και την πτώση του μυκηναϊκού πολιτισμού.Η παραπάνω θεωρία αν και επικρατούσα μέχρι πρόσφατα δεν βρίσκει αρκετά στηρίγματα λόγω τον αρχαιολογικών ανακαλύψεων .Δεν έχουν βρεθεί δείγματα καταστροφών στα ανακτορικά συγκροτήματα, ούτε εγκαταλείψεις οικισμών από πολεμικές δραστηριότητες με αποτέλεσμα να μην ευσταθεί.

Πιο πιθανή υπόθεση της εγκαταλειψεις τον ανακτορων  σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες είναι οι κοινωνικές αναταραχές που πιθανών προκλήθηκαν την περίοδο εκείνη.

Οι κλιματικές αλλαγές της περιόδου,η πτώση του αιγαιακου εμπορίου καθώς και ο απολυταρχικος ρόλος του ανακτορικού καθεστώτος συντέλεσαν σε κοινωνικές αναταραχές με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθούν  οι Μυκήνες και άλλα κέντρα της εποχής του χαλκού στον ελλαδικό χώρο!

Πηγές:

1.Επίτομη ιστορία της αρχαίας Ελλάδας 2000 - 31 π.Χ.

Claude Mossé, Annie Schnapp - Gourbeillon

 2. Αιγαίο:η εποχή του χαλκού

Dickinson O.

Τα θεμέλια βασιλικής ανακάλυψαν αρχαιολόγοι σε λίμνη στην Τουρκία.

Τούρκοι ψαράδες ανέφεραν ότι είχαν παρατηρήση ερείπια εντός της λίμνης Iznik,βυζαντινή Νίκαια, στην Τουρκία,κάτι που παρακίνησε τους αρχαιολόγους να κάνουν υποβρύχια έρευνα με αποτέλεσμα να ανακαλύψουν τα θεμέλια μια βασιλικής της Πρώιμης βυζαντινής περιόδου.

Αεροφωτογραφία από την λίμνη Iznik.

Υποβρύχια φωτογραφία των ερειπίων.

Η Νίκαια άρχισε να αποκτά σημαντικό ρόλο κατά την ύστερη Ρωμαϊκή και Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο όταν εκεί ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος κάλεσε 220 επισκόπους για να διευθετήσουν το θέμα που προέκυπτε από την διδασκαλία του Άριου,η οποία αποτέλεσαι και την πρώτη οικουμενική σύνοδο. Η σημαντικότητα της παρέμεινε όταν επί του Λέων ΄Γ(717-741μ.χ) συγκαλείται εκεί η σύνοδος που θα διευθέτηση το ζήτημα της εικονομαχίας.

Gobekli tepe: Η ιστορία ξαναγράφεται.

Λιγα μόλις χιλιομετρα απο τα τουρκο-συριακα σύνορα βρίσκεται η τοποθεσία gobekli tepe. Ένας αρχαίος τροπος λατρείας πρόσφατα ανακαλυφθείς του οποίου τα πρωτα ερείπια χρονολογούνται περί το 11.000π.χ!!!
Η χρονολογική περίοδος που έχουν χτιστεί η ναοί αμέσως τους τοποθετούν ως τα αρχαιότερα κτίσματα λατρείας της ανθρωπότητας. Ανάγλυφες μορφές ζωων ,μεγαλιθικά μνημεία και αλλά διάφορα ευρήματα αποκαλύπτουν την λατρευτική ιδιότητα του μνημείου. Οι αρχαιολόγοι συνδέουν το gobekli tepe με το ιερό βουνό τον Σουμερίων  το du-ku το οποίο στην σφαίρα της μυθολογία κατοικούσαν εκεί οι αννουνακι, οι θεοί τον Σουμερίων. Φυσικά το μεγαλυτερο μυστήριο είναι πως οι κυνηγοί- τροφοσυλλέκτες  της εποχής κατάφεραν να χτίσουν κάτι τέτοιο, κάτι που μπορεί να διαλευκανθεί  με της αρχαιολογικές ανασκαφές που συνεχίζονται.